شرکت‌های سرمایه‌گذاری موجود در بازار سرمایه ایران با ساختار سرمایه ثابت تأسیس شده‌اند. به این ترتیب در کشور ما صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ساختار سرمایه متغیر یا بازتعریف شده‌اند.
انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که در دنیا تأسیس شده‌اند باتوجه به اهداف فعالیت‌شان به‌صورت زیر قابل طبقه‌بندی هستند: سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس؛ سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت یا هر ابزار مالی دارای درآمد ثابت؛ سرمایه‌گذاری ترکیبی در سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق مشارکت یا اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام؛ سرمایه‌گذاری در بازار پول؛ سرمایه‌گذاری در بخش واقعی اقتصاد.
اما ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک چیست که کارشناسان به سرمایه‌گذاران کمتر ریسک‌پذیر یا تازه‌وارد به بازار سرمایه پیشنهاد و تأکید می‌کنند از طریق صندوق‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند. در ادامه به چند امتیاز مهم این نهادهای مالی اشاره می‌شود.
- سادگی: سرمایه‌گذاران خرد باتوجه به امکان بازخرید واحد سرمایه‌گذاری (یونیت) خود توسط صندوق، قادرند به‌سادگی واحد سرمایه‌گذاری خود را به قیمت روز به فروش برسانند. به‌علاوه سرمایه‌گذاران روزانه می‌توانند از قیمت واقعی هر واحد سرمایه‌گذاری صندوق مطلع شوند.- تنوع در سرمایه‌گذاری: باتوجه به قوانین، این قبیل صندوق‌ها مجاز به سرمایه‌گذاری محدودی در هر شرکت هستند. لذا سبد دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارای ترکیب متنوعی است و این مطلب ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق را به‌نحو چشمگیری کاهش می‌دهد.
- مدیریت حرفه‌ای: تمکن مالی صندوق این امکان را فراهم خواهد آورد تا به جذب مدیران حرفه‌ای بازار اوراق بهادار بپردازند، همچنین استفاده از بهترین نرم‌افزارهای حرفه‌ای برای تحلیل بازار در این نهاد عملی خواهد بود. بنابراین در اکثر موارد، سبد دارایی صندوق‌ها از بهترین وضعیت ترکیب سهام برخوردار است.- هزینه‌های معقول: هزینه‌های خرید و فروش سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، به نسبت نواسانات احتمالی و غیرقابل پیش‌بینی در خرید و فروش مستقیم سهام، به مراتب پایین‌تر است.
ارزش خالص دارایی‌هادر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترکی که اکنون در بازار سرمایه ایران فعالیت دارند، امکان بازخرید واحد سرمایه‌گذاری تنها از طریق خود صندوق وجود دارد و صندوق نیز ملزم به خرید سهم صندوق به قیمت اعلام شده در پایان روز است. قیمت‌گذاری سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری بورسی با سرمایه ثابت باتوجه به میزان عرصه و تقاضای سهام این شرکت‌ها تعیین می‌شود، این درحالی است که مکانیسم تعیین قیمت واحد دارایی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری متفاوت است.
* رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار
